تبیان، دستیار زندگی
علم دارای ویژگی هایی است که می توان به کمک آن ها، آن را از دیگر دانستنی ها و شناخت ها متمایز کرد. از ویژگی های علم موضوع، هدف، پیوستگی، پویایی، روش، زبان خاص و روابط پایدار پدیده ها است که در این جا به شرح آن ها خواهیم پرداخت.....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تحقیق و پژوهش در مسیر علم

تحقیق و پژوهش در مسیر علم

ویژگی های علم

علم دارای ویژگی هایی است که می توان به کمک آن ها، آن را از دیگر دانستنی ها و شناخت ها متمایز کرد. از ویژگی های علم موضوع، هدف، پیوستگی، پویایی، روش، زبان خاص و روابط پایدار پدیده ها است که در این جا به شرح آن ها خواهیم پرداخت.

موضوع علم

موضوع علم واقعیت های جهان هستند که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم قابل مشاهده اند. (دانشمندان موضوع های گوناگون و گسترده ای را مورد بررسی قرار می دهند. مثلاً بعضی به دنبال یافتن منشأ جهان هستند؛ گروهی دیگر ساختار و ترکیب مولکول ها را در سلول های جانوران و گیاهان بررسی می کنند؛ بعضی دیگر به مطالعه ی چگونگی رفتارهای انسان و برخی به بررسی و حل معادله های پیچیده ی ریاضی می پردازند. دانشمندان در هر زمینه ای که تحقیق و پژوهش کنند به مطالعه، بررسی و کشف پدیده های طبیعت می پردازند.

هدف های علم

هدف های مهم علم عبارتند از:

1- گردآوری حقایقی درباره ی جهان و ایجاد رابطه ای منظم میان این حقایق برای بهتر شناختن جهان (هدف شناختی)

2- استفاده از این روابط و حقایق برای ایجاد وضع مطلوب در زندگی (هدف کاربردی)

3- استفاده از این روابط و حقایق برای پیش بینی حوادث آینده

تحقیق و پژوهش در مسیر علم

پیوستگی و پویایی

مفاهیم علمی با یک دیگر ارتباط دارند. به طوری که می توان واژه ی سیستم یا سازمان را برای یافته های علمی به کار برد. بنابراین اطلاعات پراکنده و بدون ارتباط با یک دیگر علم نیست. سازمان علم دائماً در حال تکامل و پیشرفت است. علم، با آگاهی های نو، کشف قانون های جدید و استفاده از ابزارهای دقیق، پویایی خود را حفظ می کند و دائماً نو می شود.

دکتر محسن هشترودی (1286-1358) ریاضیدان ایرانی در کتاب جهان اندیشه می نویسد: ((اندیشه ی باریک بین آدمی که در جست و جوی راز طبیعت از عمق دریاها و مرکز آتشین زمین تا دوردست کیهان های فراگسترده ره می پوید، فزونی طلب و برتری جوست. ماده ی سرسخت را تسخیر و استخدام می کند و در شناسایی جهان طرحی می ریزد که هر بار دست خوش تحول و تغییر است)).

تحقیق و پژوهش در مسیر علم

علم بخشی از دانستنی هاست که موضوع آن بررسی واقعیت های مشاهده شدنی و روابط میان آن هاست. علم را به صورت های دیگر نیز تعریف کرده اند. بعضی از این تعریف ها چنین است:

«علم، دانستنی هایی است که در هر جا و به وسیله ی هر کس قابل تحقیق است.»

«علم، مجموعه ای از دانسته های تجربه شده و مربوط به هم است.»

«علم، آن قسمت از شناخت یا معرفت انسان است که به طور منظم، با روش معین به دست می آید و روابط میان واقعیت ها را بیان می کند.»

علم شامل دو جزء است: فرآورده و فرآیند.

- فرآورده ی علم در برگیرنده ی فرضیه ها، قانون ها، نظریه ها و همه ی مفهوم ها و نتیجه هایی است که تاکنون از راه علم به دست آمده است. فرآورده ی علم گنجینه ای گران بها است که حاصل تلاش انسان در طول هزاران سال بوده است. فرآورده های علم را می توان در کتاب ها، کتابخانه ها، نوارهای صوتی و تصویری، دیسکت ها و سی دی ها یافت و از زبان افراد شنید.

- فرآیند علم، مراحلی است که پژوهشگر طی می کند تا رابطه ی دقیق واقعیت ها را دریابد. فرآیند علم زاینده، خلاق و با تلاش همراه است.

دانشمند امروز، کسی نیست که فقط قانون های کشف شده را می داند و آن ها را به خوبی درس می دهد. او کسی است که برای یافتن رمز و رازهای ناشناخته تلاش می کند. همواره مسئله و موضوع جدیدی را طرح می کند و به حل آن می پردازد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تنظیم: نسرین صادقی