اندازه گیری طول توسط ریزسنج

دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد، مهارت اندازه گیری طول توسط ریزسنج است که در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می شود.

ریزسنج وسیله ای است که برای اندازه گیری طول بکار می رود. ریزسنج از کولیس دقیق تر بوده و برای اندازه گیری طول با دقت های بالا بکار می رود.

ریزسنج از یک استوانه ثابت مدرج، یک استوانه متحرک مدرج که می تواند روی استوانه ثابت بچرخد و جابجا شود و یک کمان فلزی متصل به استوانه ثابت تشکیل می شود.

گام ریزسنج عبارت است از مقدار جابجایی استوانه متحرک در طول استوانه ثابت به ازای هر دور چرخش و به نحوه طراحی و دقت دستگاه بستگی دارد. گام ریزسنج می تواند 1 میلی متر یا نیم میلی متر باشد.

هر گاه استوانه متحرک به 50 قسمت تقسیم شده باشد، با چرخاندن استوانه متحرک به اندازه دو دور کامل دهانه یک میلی متر جابجا می شود (گام نیم میلی متر) و در نتیجه 100 قسمت از استوانه متحرک معادل 1 میلی متر از استوانه ثابت (خط کش ثابت) می باشد و لذا دقت دستگاه 1/100 میلی متر می باشد.

فرض کنید دهانه ریزسنج پس از چندین دور چرخش، مقداری باز شده است، حال برای خواندن این مقدار، تعداد میلی متر ها را می توان از روی استوانه ثابت خوانده و با کسری از میلی متر که بر روی استوانه متحرک خوانده می شود جمع کرده و اندازه جسم مورد نظر را اندازه گیری نمود. البته اصول کاری ریزسنج و نحوه خواندن آن به صورت مفصل در مطلب ورنیه توضیح داده شده است.

برای مثال اگر استوانه کامل به اندازه 5 دور کامل و کسری از دور چرخیده شود و گام ریزسنج نیم میلی متر باشد، خواندن این عدد چنین است که 5 دور معادل 5/2 میلی متر می باشد و اگر عددی که بر روی استوانه متحرک خوانده می شود 35 باشد، مقدار اندازه گیری شده برابر خواهد بود با

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه : پوریا میرعشقی

تنظیم : نسرین صادقی