نحوه استفاده از ورنیه
دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد، مهارت نحوه استفاده از ورنیه است که در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می شود.
ورنیه نوعی درجه بندی است که به ما در خواندن دقیق تر طول تا کسری از درجه بندی ابزار اندازه گیری کمک می کند، یعنی برای مثال با استفاده از ورنیه قادر خواهیم بود توسط خط کش معمولی، طول یک جسم را با دقت دهم میلی متر نیز اندازه گیری نماییم. این درجه بندی در سال 1631 توسط ورنیه ابداع شد.
درجه بندی ورنیه نوعی درجه بندی کمکی است که می تواند در مقابل خط کش اصلی و ثابت جابجا شود. درجه بندی ورنیه از نقطه نظر طول با درجه بندی خط کش اصلی و ثابت متفاوت است بدین ترتیب که طول n عددی صحیح است که دقت دستگاه را تعیین می کند. کوچکترین مقداری که توسط درجه بندی ورنیه خوانده می شود برابر است با تفاضل بین یک درجه خط کش ثابت و یک درجه ورنیه یعنی اگر طول یک درجه ورنیه را با x و طول یک درجه خط کش ثابت را با y نمایش دهیم:
و کمترین مقدار قابل خواندن توسط ورنیه برابر است با:
برای مثال ورنیه شکل فوق دارای 10 درجه است و طول آن با طول 9 درجه خط کش ثابت برابر است لذا هر درجه ورنیه به اندازه درجه از درجه خط کش ثابت کوچک تر است. در این شکل وقتی صفر ورنیه بر روی صفر خط کش ثابت قرار داشته باشد، اولین شماره ورنیه از اولین شماره خط کش ثابت به اندازه عقب تر است و به همین ترتیب و مین شماره، و آخرین شماره ورنیه نیز به اندازه یا یک درجه از شماره خط کش ثابت فاصله دارد یعنی آخرین شماره ورنیه بر روی نهمین شماره خط کش ثابت واقع شده است. حال اگر ورنیه حرکت داده شود به نحوی که مثلاً ششمین درجه آن با ششمین درجه خط کش ثابت رو برو شود، میزان جابجایی آن برابر ×6 یا خواهد بود. اساس کار ورنیه به همین صورت می باشد.
برای مثال در شکل فوق صفر ورنیه به اندازه 34 درجه خط کش ثابت و کسری از آن حرکت کرده است که با توجه به اینکه سومین درجه ورنیه بر سومین درجه خط کش ثابت منطبق شده، میزان جابجایی برابر خواهد بود با:
3/34 = 3/0 + 34
مقدار عدد n در اسبابهای اندازه گیری مختلف متفاوت است ولی اصول کلی ورنیه ها یکی است. برای استفاده از ورنیه باید ابتدا تعداد درجات خط کش ثابت را که قبل از صفر ورنیه قرار دارند قرائت نمود، سپس درجه ای از ورنیه که رو بروی یکی از درجات خط کش ثابت قرار گرفته را معین نموده و این عدد را در ضرب نموده و با عدد اول جمع نمود.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: پوریا میرعشقی
تنظیم : نسرین صادقی