ابزارهای آهنگری (1)

آهنگر، غیر از پتک و سندان، از ابزارهای دیگری هم استفاده می کند. در این بخش با ابزارها و تجهیزات مورد استفاده در کارگاه آهنگری آشنا می شویم.

سندان و پایه

سندان از چدن یا فولاد ساخته می شود و سطح آن را سخت می کنند. سندان ها را معمولاً بر اساس وزن دسته بندی می کنند. سندان روی پایه ای چدنی یا قطعه ای چوب محکم قرار داده می شود. دماغه سندان شکل های مختلفی دارد و به کمک آن می توان فلزات را به شکل دلخواه آهنگری کرد. سایر بخش های سندان عبارت اند از مقر ابزار، که می توان دسته ها، قرارها و قرارهای دم را در آن جای داد ( این ابزارها را در ادامه همین فصل شرح می دهیم )؛ سوراخ سنبه کاری و میز که قلم زنی یا برش روی آن انجام می شود. فلزاتی که باید پتک کاری، خم یا قلم زده شوند در کوره آهنگری گرم می شوند؛ این روش متعارف گرم کردن فلزات است. اگر کوره از فولاد نرم ساخته شده باشد باید جداری از آجر نسوز برای آن تعبیه کرد تا آتش ورق های فولاد را نسوزاند. بعضی از کوره ها را از آجر، گل رس یا چدن می سازند و بنابراین به جدار نسوز نیاز ندارند.

کوره آهنگری یک هواکش و یک دودکش دارد که به کمک یک بادزن مکنده، دود را تخلیه می کند. در جلو کوره باید ظرف آبی قرار داد. از این ظرف برای سرد کردن فلزات و ابزارها استفاده می کنند. هوا به وسیله دمنده برقی یا دَم آهنگری و از طریق، زنبورک، به داخل کوره رانده می شود.

سوخت کوره آهنگری زغال سنگ، کک و غیره است. برای روشن کردن کوره می توانید از تراشه چوب استفاده کنید. در صورت استفاده از تراشه چوب دود تولید می شود؛ اگر فوتک در اختیار داشته باشید، کار تمیزتر انجام می شود. با استفاده از مسلفه، خاکستر و خاکه جوش تولید شده در کوره را بیرون بیاورید و آتش را همواره تمیز نگه دارید. ابزارهای مورد استفاده در کوره آهنگری عبارت اند از بیل، برای جمع آوری کک؛ سیخ کوره، برای شل کردن خاکه جوش تشکیل شده؛ و مسلفه برای بیرون کشیدن آن.

در آهنگری قطعه کار (یعنی فلز گداخته) را با انبر نگه می دارند تا عملیات آهنگری روی آن انجام شود. انبر را از فولاد نرم می سازند و از دو قطعه پرچ شده به هم تشکیل می شود. هر انبر از دو بخش اصلی تشکیل می شود، دسته و دهانه. برای گرفتن قطعه کارهایی به شکل های مختلف، انبرهایی با دهانه های متفاوت ساخته اند. انواع متداول انبر نشان داده شده است.

قالب قرار از چدن ساخته می شود. این قالب قطعه ای مستطیلی است که تعدادی شیار با اندازه ها و شکل های مختلف (جناغی، نیمگرد، چهارگوش و غیره) برای خمکاری و سوراخکاری روی آن تعبیه شده است. قالب قرار پایه دارد.

ادامه ی مطلب را در هفته ی آینده مطالعه می کنید....

گردآورنده: الناز فطیر خورانی

تنظیم: نسرین صادقی