انواع مقاله

مقالات را از چند دیدگاه می توان دسته بندی كرد. یكی از این دسته بندی ها می تواند بر اساس محتوای اطلاعات مقاله باشد كه از این منظر مقالات به چهار نوع پژوهشی ، تحلیلی ، مروری و گردآوری تقسیم می شوند:

1. مقالة پژوهشی:  برگرفته از تحقیقی است كه به تازگی پایان یافته است و چون متكی بر یافته های تحقیقاتی است، گزارش تحقیق نیز به آن گفته می شود.

2. مقالة تحلیلی: این نوع مقاله كه به نام مقاله نظری نیز شناخته می شود، مقاله ای است كه مؤلف با استفاده از منابع پژوهشی پیشین، نظریة خاصی را در حوزه كار خود مطرح می نماید. در این نوع مقاله نویسنده ممكن است نظریه های قبلی را گسترش دهد، آن ها را با استفاده از شواهد استحكام بخشد، آن ها را به شكل دیگری بیان كند یا آن ها را مورد تأمل و تردید قرار دهد.

3. مقالة مروری: این مقاله به تحلیل كلان و ارزیابی انتقادی نوشته هایی می پردازد كه قبلاً منتشر شده است. مؤلف مقاله مروری از طریق مقوله بندی، یكپارچه سازی و ارزشیابی متون منتشر شدة پیشین، سیر پیشرفت پژوهش های جاری را در جهت روشن ساختن مسئله ای مشخص دنبال می كند.

4. مقاله گردآوری: این نوع مقاله صرفاً به گردآوری و انعكاس نقطه نظرهای مختلف مندرج در نوشته های مرتبط با موضوعی خاص می پردازد و در واقع كار تازه ای را عرضه نمی كند. تفاوت آن با مقاله تحلیلی این است كه به ارائه نظریه جدیدی منتهی نمی شود و نیز با مقاله مروری این تفاوت را دارد که الزاماً به سنجش و ارزیابی كلیه آثار قبلی نمی پردازد.

البته علاوه بر 4 مورد ذكر شده، گونه های دیگری از نوشته های مجلات وجود دارند كه از فراوانی كمتری برخوردارند؛ نظیر یاداشت های انتقادی، نقد و بررسی، گزار ش كوتاه و...

نکات مهم و کلیدی

برای نوشتن مقاله، باید مراحل و اقداماتی به صورت گام به گام طی كنیم كه در اینجا به بررسی آنها می پردازیم :

1. مشخص كردن موضوع كلی: داشتن انگیزه لازم برای یافتن موضوع مناسب و توجه به نیازهای جامعه از مسائل مهم در این مرحله است.

2. بررسی و تحلیل موضوع به لحاظ ارزشمندی و امكانپذیری

برای ارزشیابی و امكانپذیر بودن نگارش مقاله می توان چند سؤال طرح كرد:

موضوع مقاله تا چه اندازه ارزشمند و بدیع است؟

از چه جنبه ای و برای چه كسانی مفید خواهد بود؟

آیا تهیه چنین مقاله ای امكان پذیر است؟

موانع و مشكلات احتمالی انجام كار كدام است ؟

در صورتی كه بتوانیم برای این پرسش ها پاسخی مناسب بیابیم، طبیعتاً مراحل نوشتن آسانتر خواهد بود.

3. طرح ریزی مقدماتی و تدوین ساختار كلی:  تهیه فهرست مقدماتی مطالب، تهیه عنوان بخش های اصلی و فرعی، توجه به هدف و طیف مخاطبین، هماهنگی بین ساختار و نوع مقاله و مشورت با افراد صاحب نظر از مواردی است كه در این مرحله باید در نظر گرفته شود.

4.  تعیین برنامه زمانی برای انجام كار(مدیریت زمان)

زمانبندی مناسب و انجام مرحله به مرحله كارها از مسائلی است كه تهیه و تدوین مقاله را در مد ت زمان از پیش تعیین شده امكان پذیر می سازد.

5. جستجو برای یافتن منابع اطلاعاتی پایه

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی