آیا فكر گناه حرام است؟
گُناهان کَبیره در تعالیم دینی اسلامی گناهانی هستند که از گناهان عادی بزرگتر و متفاوت هستند و در قرآن و روایات امامان شیعه بر مرتکبین آنها وعده آتش دوزخ داده شده است. در شماره و تعداد گناهان کبیره بین مذاهب مختلف اسلامی(شیعه و سنی) اختلاف است. بعضی تعداد آن را 25 و بعضی دیگر هفتاد شمرده‌اند. خداوند در قرآن، در سوره نساء آیه 31 می‌فرماید: (إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِیمًا) ترجمه: «اگر از گناهان بزرگی كه از آنها نهی می‌شوید دوری گزینید، گناهان كوچكتان را از شما می‌زداییم و شما را در جایگاهی ارجمند و پركرامت در می‌آوریم.»
بر اساس تعالیم دینی اسلامی، کسی که گناه کبیره از او سر زند و توبه ننماید فاسق است و نمی‌شود در نماز به او اقتداء کرد و شهادتش پذیرفته نیست و پس از مرگ مستحق عقوبت الهی است مگر اینکه فضل الهی شامل حالش شود که از آن جمله شفاعت پیامبر اسلام و آل پیامبر است.
گناه کبیره چیست؟
گناه کبیره اثرش مسخ شدن روح انسان است یعنی روح انسان فطرت پاک خود را به کلی از دست می‌دهد و میل انسان به کارهای نیک و خدایی کاهش می‌گیرد و در عوض میل به گناهان دیگر افزایش می‌یابد. چند نمونه از مصداق های آن عبارتند از:
*هر گناهی که در قرآن و حدیث بر کبیره بودن آن تصریح شده باشد(متجاوز از چهل گناه که در روایات اهل بیت علیهم السلام پیامبر نام برده شده است).
*هر معصیتی که در قرآن مجید یا سنت معتبر وعده آتش بر ارتکاب آن رسیده باشد.
*هر گناهی که در قرآن یا سنت معتبر از گناهی که کبیره بودنش مسلم است بزرگتر شمرده شود.
*هر گناهی که نزد متدینین و متشرعین بزرگ شمرده شود به طوری که یقین حاصل شود که بزرگی آن منتهی به زمان معصوم می‌گردد، مانند نجس نمودن مسجد از روی علم و عمد و به قصد هتک احترام خانه خدا، پرتاب کردن و انداختن قرآن مجید.
*تکرار گناه صغیره یا اصرار بر تکرار گناهان صغیره نیز خود گناهی کبیره است.
این موضوع از دو زاویه قابل دقت و توجه است:
1. از باب انتشار فحشا و منکر؛ یعنی هدف منتشر کنندگان ترویج فحشا و منکر است و یا حتی امرار معاش از این راه می‌باشد که در این صورت؛ آنچه از برخی آیات و روایات به دست می‌آید؛ این است که انتشاردهندگان گناه مانند مرتکبان آن هستند: «إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة»؛ (نور، 19) کسانى که دوست دارند زشتی‌ها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکى براى آنان در دنیا و آخرت است.
«وَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مَنْ أَذَاعَ فَاحِشَةً کَانَ کَمُبْتَدِئِهَا»؛(کوفی اهوازی، حسین بن سعید، المومن، ص 66؛ برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 1، ص 104) امام صادق(علیه السلام) از قول پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) نقل می‌کند: هر کس خبر گناه زشتی را به گوش همگان برساند، مانند آغازگر آن کار زشت است.
2ـ گاهی برای هشدار و عبرت‌آموزی است؛ مانند آنچه که بعضاً در جراید و رسانه‌ها منتشر میشود که البته در این موارد ممنوعیت نشر اخبار گناهان گاه جهت مصالحی بالاتر - مانند عبرت‌آموزی و هشدار به افراد در معرض خطر- برداشته میشود، مانند آنچه پروردگار در قرآن کریم از گناهان اقوام مختلف یاد کرده است: «آیا شما به سراغ مردان مىروید و راه (تداوم نسل انسان) را قطع مىکنید و در مجلستان اعمال ناپسند انجام مىدهید؟! «اما پاسخ قومش جز این نبود که گفتند:» اگر راست مىگویى عذاب الهى را براى ما بیاور»!
جواب: اگر موجب تهییج شهوت و یا مفسده دیگر شود حرام است.
جواب: فاسق كسی است كه مرتكب معاصی كبیره می شود یا از تكرار گناه صغیره ابایی ندارد و كسی كه علناً مرتكب معصیت می شود فاسق است. (تحریر الوسیله، ج1، ص250)
جواب: استماعات و گوش دادن به غیبت حرام است اما سماع (رسیدن صدا به گوش بدون قصد) آن اشكال ندارد. (استفتائات رهبری ج2، ص121، س344)
جواب: اگر كسی به طور علنی گناهی را مرتكب می شود مثل اینكه بی حجاب در فیلم ظاهر می شود, غیبت از آنها نسبت به گناه علنی حرام نیست. (استفتائات امام (ره)،ج 2، ص619 مبحث گناهان)
چند استفتاء از آیة الله بهجت (ره):
جایز: جایز نیست، مگر متجاهر به فسق باشد.
جواب: نماز و روزه هایى كه ترك كرده قضا دارد و روزه ها كفاره هم دارد و موارد دیگرى هم براى قضا و كفاره است.
جواب: هر چه از عیوب مخفى مومن باشد كه او را ناراحت كند، از موارد غیبت است.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم
سایت اسلام کوئیست
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله بهجت ره
ویکی پدیا
مطالب مرتبط:
